Startpagina > BIM > De populariteit van BIM in de wereld

Een sector in volle digitale ontwikkeling

De bouwsector staat te midden van economische, maatschappelijke en milieu-uitdagingen. Met BIM is de sector zijn „digitale revolutie” ingegaan, evenals een nieuwe strategische stap in zijn ontwikkeling.

Hoe kunnen we vandaag de vooruitgang meten van de invoering van BIM in bouw- en renovatieprojecten? Officiële statistieken bestaan momenteel niet op grote schaal. We moeten deze kwestie dus vanuit een andere hoek bekijken.

Gebruik of aanbeveling van BIM in openbare sectoren

Het is interessant om te analyseren hoe overheidsinstanties sinds het midden van de jaren 2010 BIM hebben aanbevolen.

In sommige landen hebben de autoriteiten niet getwijfeld om het gebruik van BIM te verplichten bij openbare projecten. In andere landen of regio’s investeert de openbare sector aanzienlijk in acties om BIM-tools te promoten en aan te bevelen.

Op Europees niveau erkent de Europese Unie sinds 2017 het strategische belang van BIM voor de bouwsector.

BIM is op gang gekomen en de openbare sector is, zowel als opdrachtgever als als bestekschrijver, een belangrijke speler bij de aanbeveling van het BIM-gebruik.

Landen die het gebruik van BIM eisen of aanbevelen

In het Verenigd Koninkrijk promoot de huidige regering sinds het begin van de jaren 2000 het gebruik van BIM in de openbare bouwsector. Het doel is de kostprijs van grote infrastructuur- en bouwprojecten met 20% te verminderen. Sinds 2016 is BIM Niveau 2 zelfs verplicht voor alle openbare gebouwen.

Sinds 2012 is het gebruik van BIM in Nederland verplicht voor alle grote openbare projecten, voor de ontwerp-, bouw-, beheer- en onderhoudsfasen van gebouwen.

Scandinavische landen zijn ook pioniers op het gebied van BIM-implementatie. Noorwegen, Finland en Denemarken zijn voorbeelden van landen waar 3D-BIM-modellen verplicht zijn bij openbare projecten voor de gehele levenscyclus van gebouwen. De privésector volgt dit voorbeeld en maakt sinds 2010 ook gebruik van BIM.

Singapore staat gekend als voorloper op digitaal vlak en in het bijzonder de e-overheid. BIM wordt ook gebruikt voor de aanvraag van stedenbouwkundige vergunningen. Voor digitale vergunningsaanvragen worden 3D-modellen ingediend. De regering heeft het gebruik van BIM verplicht met een aanzienlijke productiviteitswinst van ongeveer 25% tot gevolg. 

Alle Europese landen hebben een BIM-programma lopen en de meerderheid heeft het gebruik van BIM verplicht voor grote bouwprojecten.

BIM: een strategisch instrument voor de Europese Unie

De bouw is goed voor 9% van het Bruto Binnenlands Product van de EU-landen en de sector biedt werk aan 18 miljoen mensen.

De bouwsector wordt gezien als een belangrijke speler in het beheer van uitdagingen zoals klimaatverandering, efficiënt gebruik van middelen, verstedelijking en de strijd tegen verouderde infrastructuur. 

Voor de Europese Unie is BIM een bron van aanzienlijke productiviteitswinst. Het is een strategische tool om kosten te verminderen en te zorgen voor efficiëntie, productiviteit en operationele verbetering. BIM verhoogt de kwaliteit van infrastructuur en het is ook een middel om milieuprestaties te verbeteren.

Al sinds 2017 wil Europees Commissaris Bienkowska, die verantwoordelijk is voor de binnenlandse markt, de industrie, het ondernemerschap en de KMO’s dat alle EU-landen het gebruik van BIM verplichten voor bouw-, renovatie- en infrastructuurprojecten in de overheidssector. Volgens de Commissaris:

„Het leeuwendeel van de uitgaven in de bouw komt van openbare aanbestedingen. Samen met de politieke beleidsmakers bevinden ze zich daarom in een sleutelpositie om het gebruik van BIM aan te moedigen ter ondersteuning van innovatie en duurzame groei. Het is belangrijk om onze KMO’s hier actief bij te betrekken en de prijs-kwaliteitverhouding voor de Europese belastingbetalers te verbeteren.”

Elżbieta Bieńkowska

Studies van Mc Kinsey en BCG voorspellen dat met een breder gebruik van BIM 15 tot 25% bespaard kan worden op de wereldwijde infrastructuurmarkt. 

Dit is een technologische verandering die naar alle waarschijnlijkheid een grote invloed zal hebben op de bouwsector. Het gebruik van BIM in Europa zou jaarlijks 130 miljard euro kunnen opleveren. Dit rechtstreekse gevolg lijkt zelfs klein in vergelijking met de indirecte (sociale en ecologische) voordelen op het gebied van klimaatverandering en efficiënt gebruik van middelen.

De Europese Unie investeert al enkele jaren in onderwijs- en opleidingsinstrumenten om de overheidssector te helpen bij de invoering en de toepassing van BIM in bouw- en infrastructuurprojecten. Het doel van de BIM-invoering in de EU is om samen met de privésector een concurrerende en open digitale bouwmarkt te realiseren en een wereldwijde referentie te worden.

Waarom de overheid de invoering van BIM aanbeveelt

Verschillende studies hebben aangetoond dat de overheid een belangrijke rol heeft gespeeld bij het creëren van de geloofwaardigheid van BIM, door het vertrouwen uit te spreken over de BIM-implementatie en door de voordelen ervan te benadrukken:

  • Een beter klimaatbeheer, door het ontwerp van de gebouwen te optimaliseren en zo de koolstofuitstoot te verminderen.
  • Een meer concurrerende sector, met bouwprojecten die sneller en tegen een lagere prijs gerealiseerd kunnen worden.
  • Een betere kwaliteit van de gebouwen en de infrastructuur, met meer gebruikscomfort, maar ook met lagere beheer- en onderhoudskosten.

Door hun rol als bestekschrijver wijzen de overheden de te volgen weg aan de hele bouwsector, voor hun eigen projecten (openbare sector), maar over het algemeen ook op politiek niveau.

Implementatie van BIM in de Belgische privésector

In België is er geen specifieke wetgeving om het gebruik van BIM bij overheidsopdrachten te promoten. Tot nu toe was dit vooral de individuele verantwoordelijkheid van de bedrijven in de privésector.

Echter, een groot aantal algemene bouwondernemingen, over het algemeen van klasse 8, is reeds gestart met een dynamische BIM te gebruiken voor het beheer van hun nationale en internationale projecten.

Deze grote Belgische bedrijven vertegenwoordigen ongeveer 15% van de bouwmarkt. Andere bedrijven die betrokken zijn bij het bouw-/renovatieproces of bij het beheer van gebouwen en infrastructuur zijn ook met dezelfde transformatie begonnen.

Het gaat over architecten- en studiebureaus, materiaalfabrikanten, gespecialiseerde bouwbedrijven, ondernemingen voor vastgoedontwikkeling en -beheer, enz. Ze hebben hiervoor een beroep gedaan op industriële partners of op de steun van gespecialiseerde bedrijven zoals TASE om BIM in hun bedrijf te implementeren.

Digitale transformatie in België

Beroepsfederaties en -organisaties zoals de Confederatie Bouw, het WTCB, de VBA, de IFMA, de G30, enz. ondersteunen de digitale transformatie van de sector.

Zo stimuleert en coördineert het Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf (WTCB) het gebruik van BIM in België. Hiertoe werd het Technische Comité ‘BIM & ICT’ opgericht.

TASE neemt ook deel aan de werkzaamheden van dit comité. De leden vertegenwoordigen er hun beroepsgroep en zorgen er ook voor dat de acties op het gebied van onderzoek, ontwikkeling, voorlichting, opleiding en normalisatie zijn afgestemd op de behoeften.

Ook al is de overheid niet rechtstreeks betrokken bij de implementatie van BIM in België, toch vergemakkelijkt ze het gebruik ervan in bouwprojecten door overheidsmiddelen toe te kennen aan innovatieve projecten.